Chế độ tử tuất là một trong những quyền lợi của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội. Vậy chế độ tử tuất là gì? Điều kiện được hưởng chế độ tử tuất là gì? Trong bài viết dưới đây, Blog TopCV sẽ cùng bạn giải đáp những thắc mắc này nhé.
Chế độ tử tuất là gì?
Chế độ tử tuất là một trong những chế độ của bảo hiểm xã hội, mà ở đó thân nhân của người tham gia bảo hiểm xã hội được nhận một khoản trợ cấp (thu nhập) khi người tham gia BHXH qua đời. Khoản trợ cấp này nhằm đảm bảo cuộc sống cho thân nhân hoặc dùng để chi trả phí mai táng.
Để được hưởng chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội, người tham gia bảo hiểm phải đáp ứng các điều kiện bắt buộc, bao gồm thời gian đóng, nguyên nhân qua đời, v.vv… Nếu thỏa mãn các yêu cầu này, thân nhân của người lao động sẽ nhận được trợ cấp tử tuất.
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội, trợ cấp chế độ tử tuất có 3 hình thức:
- Trợ cấp mai táng
- Trợ cấp tử tuất hàng tháng
- Trợ cấp tử tuất một lần
>>>Xem thêm: Sổ bảo hiểm xã hội là gì – Tất cả những gì người lao động cần biết
Đối tượng, điều kiện và mức hưởng của chế độ tử tuất
Đối tượng, điều kiện và mức hưởng của chế độ tử tuất sẽ khác nhau tùy vào mỗi loại trợ cấp. Cụ thể như sau:
Chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội bắt buộc
Theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội, người tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc khi qua đời sẽ được hưởng chế độ tử tuất đầy đủ. Bao gồm 3 khoản trợ cấp: trợ cấp mai táng, trợ cấp tử tuất hàng tháng và trợ cấp tử tuất môt lần theo quy định.
Trợ cấp mai táng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Điều kiện
Người được hưởng trợ cấp mai táng bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Đã đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng nhưng đã tham gia bảo hiểm xã hội tối thiểu 12 tháng.
- Qua đời trong thời gian đang tham gia đóng bảo hiểm xã hội do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp.
- Dành cho những người đang hưởng lương hưu theo chế độ tử tuất của cán bộ hưu trí hoặc trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã nghỉ việc.
Đối tượng
Đối tượng nhận trợ cấp mai táng chính là thân nhân, người lo mai táng cho người tham gia BHXH.
Mức hưởng
Mức trợ cấp mai táng bảo hiểm xã hội bắt buộc bằng 10 tháng lương cơ sở tại tháng mà người lao động đóng bảo hiểm xã hội qua đời.
Trợ cấp tử tuất hàng tháng BHXH bắt buộc
Điều kiện
Người được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Người lao động đã đóng BHXH đủ 15 năm trở lên và chưa từng hưởng chế độ BHXH trước đó;
- Đang hưởng lương hưu;
- Mất do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
- Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61 % trở lên.
Đối tượng
Đối tượng hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng là thân nhân của người tham gia bảo hiểm xã hội, bao gồm các đối tượng sau đây:
- Con chưa đủ 18 tuổi hoặc bị suy giảm khả năng lao động, con được sinh khi người bố đã mất dù vẫn đang nằm trong bụng mẹ.
- Đối với đối tượng là vợ hoặc chồng: Vợ từ đủ 55 tuổi hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; hoặc vợ/chồng chưa đủ độ tuổi này nhưng bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Cha ruột của người lao động đủ 60 tuổi trở lên và mẹ ruột đủ 55 tuổi trở lên mà người lao động đang có trách nhiệm nuôi dưỡng.
- Cha/mẹ chưa đủ điều kiện về tuổi nhưng bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng.
Mức hưởng
Mức trợ cấp tử tuất hàng tháng bằng 1/2 lương cơ sở tính tại thời điểm người tham gia bảo hiểm xã hội qua đời. Nếu thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức hưởng của trợ cấp tử tuất hàng tháng sẽ bằng 70% mức lương cơ sở.
>>>Xem thêm: Mã số bảo hiểm xã hội là gì? Cách tra cứu mã số bảo hiểm xã hội
Trợ cấp tử tuất một lần
Điều kiện và đối tượng được hưởng trợ cấp tử tuất một lần
Thân nhân của người lao động đã mất sẽ được hưởng trợ cấp tử tuất một lần nếu người lao động đáp ứng các điều kiện sau:
- Người tham gia bảo hiểm xã hội mất những không thuộc diện hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng.
- Trường hợp người lao động mất do tai nạn động, bệnh nghề nghiệp nhưng không có thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng.
- Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng theo quy định nhưng có nguyện vọng hưởng trợ cấp tử tuất một lần. Trừ trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội có thân nhân là con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
>>>Xem thêm: Công cụ tính bảo hiểm xã hội một lần online miễn phí 2023
Mức hưởng
Mức trợ cấp tử tuất một lần đối với thân nhân của người lao động đang tham gia BHXH hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH được tính theo số năm đã đóng BHXH. Cách tính như sau:
- Trường hợp đóng BHXH trước năm 2014: Mức hưởng trợ cấp mỗi năm bằng 1,5 lần tiền lương bình quân tháng đóng BHXH.
- Trường hợp đóng BHXH từ năm 2014 trở đi: Mức hưởng trợ cấp mỗi năm bằng 2 lần tiền lương bình quân tháng đóng BHXH.
- Trong chế độ trợ cấp tử tuất một lần, mức trợ cấp thấp nhất bằng 03 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Đối với người đang hưởng lương hưu, mức trợ cấp một lần sẽ căn cứ vào thời gian đã hưởng lương hưu. Cụ thể như sau:
- Nếu người hưởng lương hưu qua đời trong 2 tháng đầu tiên kể từ ngày bắt đầu hưởng lương hưu. Khi đó, chế độ tử tuất của người hưởng lương hưu cho phép thân nhân được hưởng trợ cấp một lần bằng 48 lần mức lương hưu đang hưởng.
- Nếu người hưởng lương hưu qua đời sau 2 tháng đầu tiên kể từ ngày bắt đầu hưởng lương hưu, thì mức trợ cấp một lần sẽ giảm dần theo từng tháng hưởng lương hưu. Mức giảm là 0,5 lần mức lương hưu một tháng. Mức trợ cấp thấp nhất không được dưới 03 tháng lương hưu.
>>>Xem thêm: Người lao động nghỉ việc bao lâu thì lấy được tiền bảo hiểm xã hội một lần?
Chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội tự nguyện
Chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội tự nguyện là hình thức cho phép người tham gia đóng tiền để được hưởng chế độ trợ cấp khi mất. Khác với bảo hiểm xã hội bắt buộc, chế độ tử tuất của bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ có trợ cấp mai táng và trợ cấp tử tuất một lần.
Trợ cấp mai táng BHXH tự nguyện
Đối với chế độ tử tuất BHXH tự nguyện, người tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hưởng trợ cấp mai táng. Cụ thể như sau:
Điều kiện
- Thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng quy định tại Điều 80: Khi người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH từ đủ 60 tháng trở lên chết.
- Người đang hưởng lương hưu.
Đối tượng
Thân nhân của người đã đóng BHXH tự nguyện và tham gia chế độ trợ cấp mai táng với cơ quan bảo hiểm xã hội.
Mức hưởng
Trợ cấp mai táng BHXH tự nguyện có mức hưởng bằng 10 lần mức lương cơ sở của người lao động đang đóng BHXH tại thời điểm người đó qua đời.
>>>Xem thêm: Những thay đổi về lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng trong năm 2023
Trợ cấp một lần BHXH tự nguyện
Điều kiện
Các đối tượng như người lao động đang tham gia BHXH, đang bảo lưu hoặc đang hưởng lương hưu mà qua đời. Trường hợp này, thân nhân của họ được hưởng chế độ tử tuất theo hình thức trợ cấp một lần.
Đối tượng
Đối tượng hưởng trợ cấp một lần của BHXH tự nguyện là những người đã đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại cơ quan BHXH. Đồng thời, họ đã đóng đầy đủ các khoản bảo hiểm trong thời gian quy định.
Mức hưởng
Mức hưởng cụ thể sẽ được tính theo số năm đóng BHXH của người lao động hoặc theo mức lương hưu đang hưởng.
- Trước năm 2014: Mức hưởng mỗi năm tính bằng 1,5 lần mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
- Sau năm 2014: Mức hưởng mỗi năm bằng 02 lần mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho các năm đóng.
Trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức trợ cấp tử tuất một lần bằng số tiền đã đóng. Đồng thời, mức hưởng tối đa bằng 02 tháng mức thu nhập bình quân tháng đóng BHXH.
Người lao động đóng cả BHXH bắt buộc và tự nguyện thì mức hưởng trợ cấp tử tuất một lần tối thiểu bằng 3 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
>>>Xem thêm: Trọn bộ thông tin về tiền trợ cấp thất nghiệp bạn cần biết
Hồ sơ giải quyết hưởng chế độ tử tuất
Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất đối với thân nhân của người đang đóng BHXH và thân nhân người bảo lưu thời gian đóng BHXH bao gồm các giấy tờ sau:
- Sổ bảo hiểm xã hội (bản gốc);
- Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc bản sao quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
- Tờ khai của thân nhân (bản gốc);
- Trường hợp bị tai nạn lao động hay bệnh nghề nghiệp, cần cung cấp thêm biên bản điều tra hoặc hồ sơ bệnh án;
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Như vậy, chế độ tử tuất là một trong những quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội, giúp thân nhân của người tham gia BHXH đảm bảo cuộc sống cũng như chi trả phí mai táng. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc chế độ tử tuất là gì, điều kiện, đối tượng và mức hưởng trợ cấp tử tuất. Hơn hết, bạn phải hiểu rõ các quy định, chế độ của BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi của bản thân. Đừng quên theo dõi Blog TopCV để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về nghề nghiệp, các chế độ bảo hiểm xã hội, v.vv..