Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một sự đảm bảo cần thiết cho mỗi người lao động. BHXH sẽ bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải những khó khăn ngoài ý muốn như ốm đau, tai nạn; nghỉ sinh, tuổi già… Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về các vấn đề xoay quanh BHXH như sổ bảo hiểm xã hội là gì, tra cứu ra sao và cách tính lương BHXH như nào… Hãy cùng giải đáp mọi thắc mắc liên quan qua bài viết này cùng Blog TopCV.
1.Sổ bảo hiểm xã hội là gì?
1.1 Khái niệm
Như chúng ta đã biết, BHXH là một trong những chính sách quan trọng được sự bảo hộ của Nhà nước theo pháp luật. Mục đích của BHXH là đảm bảo an toàn cuộc sống cho người lao động và người thân của họ. Đây là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội của mỗi quốc gia.
Khi đăng ký tham gia BHXH, mỗi người sẽ có sổ bảo hiểm xã hội. Sổ BHXH là nơi ghi chú các thông tin về quá trình đóng, hưởng các chế độ của BHXH. Đồng thời là cơ sở để giải quyết các vấn đề liên quan.
1.2 Phân loại BHXH
Có 2 loại bảo hiểm xã hội là BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.
- BHXH do Nhà nước tổ chức và bắt buộc cả người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
- BHXH tự nguyện do Nhà nước tổ chức nhưng không có tính bắt buộc. Người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với khả năng của bản thân.
Ngoài ra, hai loại BHXH này còn khác nhau về chế độ, đối tượng tham gia, mức đóng, mức hỗ trợ của Nhà nước…
2. Bảo hiểm xã hội khác gì với bảo hiểm y tế?
Dù có sự liên quan và một vài điểm tương đồng, nhưng BHXH không giống và không bao gồm bảo hiểm y tế (BHYT).
- BHYT hỗ trợ giảm viện phí, tiền thuốc tại bệnh viện nơi đăng ký bảo hiểm. Từ đó rút ngắn thời gian làm thủ tục, hồ sơ cho người bệnh khi sử dụng dịch vụ tại bệnh viện.
- BHXH hỗ trợ người lao động bị giảm hoặc không có thu nhập (do ốm đau, thai sản, tuổi già, tàn tật, tai nạn giao thông…). Để hưởng BHXH, người lao động phải làm hồ sơ để gửi lên cơ quan BHXH. Người lao động sẽ nhận được khoản tiền trợ cấp từ BHXH trong một thời gian nhất định theo quy định của pháp luật.
3. Quyền lợi của của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội
- Được hưởng các chế độ theo luật BHXH
- Được cấp sổ BHXH riêng và tự quản lý (khoản 3, Điều 19,Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014)
- Nhận lương hưu và đầy đủ trợ cấp thông qua 3 hình thức: nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH; nhận thông qua tài khoản ngân hàng; nhận thông qua tổ chức nơi đang làm việc.
- Được thanh toán chi phí giám định y khoa nếu chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động xã hội.
- Uỷ quyền nhận lương hưu, trợ cấp BHXH cho người khác
- Được khiếu nại, tố cáo, khởi kiện nếu có bất kỳ vi phạm nào từ phía cơ quan BHXH theo đúng quy định của pháp luật.
4. Mức đóng bảo hiểm xã hội
Mức đóng bảo hiểm = (căn cứ tiền lương người đóng bảo hiểm) x (tỷ lệ trích đóng)
Người lao động có thể tra cứu cách tính lương bảo hiểm xã hội. Cụ thể, với lao động là người Việt Nam:
– DN không gửi văn bản đề nghị hoặc đã hết thời gian được đóng với mức thấp hơn
– Trường hợp DN gửi văn bản đề nghị được đóng vào quỹ TNLĐ-BNN với mức thấp hơn và có quyết định chấp thuận của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (theo điểm b khoản 1 Điều 4, Điều 5 Nghị định 58/2020/NĐ-CP)
5. Mã mã số bảo hiểm xã hội là gì? Tra ở đâu?
5.1 Khái niệm
Mã số sổ bảo hiểm xã hội là mã định danh duy nhất được cấp cho mỗi người. Mã số BHXH này trùng với mã số BHYT. Những mã số sổ BHXH có vai trò quan trọng trong việc quản lý và cả với người sử dụng. Nó hỗ trợ việc tra cứu, quản lý và kiểm soát các thông tin liên quan nhanh chóng và chính xác. Đồng thời cũng dựa trên mã số sổ bảo hiểm xã hội mà cơ quan bảo hiểm có thể cấp lại các giấy tờ liên quan đơn giản hơn tại bất cứ cơ quan BHXH trên toàn quốc.
5.2 Cách tra cứu mã số bảo hiểm xã hội
Người lao động nên có trách nhiệm và chủ động theo dõi sổ bảo hiểm xã hội của mình. Để biết chính xác số sổ bảo hiểm xã hội, NLĐ hãy truy cập vào đường link của Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Sau khi điền đầy đủ và chính xác các thông tin bắt buộc (có dấu sao đỏ), bạn chỉ cần ấn Tra cứu. Kết quả trả về sẽ gồm đầy đủ số BHXH, họ tên, ngày tháng năm sinh, mã hộ, địa chỉ đăng ký bảo hiểm…
6. Một số nguyên tắc bảo hiểm xã hội mà người lao động và doanh nghiệp nên biết
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội dựa trên cơ sở mức đóng và thời gian đóng
- Mức đóng BHXH bắt buộc tính trên cơ sở tiền lương tháng của người tham gia bảo hiểm. Mức lương đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện dựa trên cơ sở thu nhập theo tháng do NLĐ lựa chọn.
- NLĐ vừa đóng BHXH bắt buộc vừa đóng BHXH tự nguyện sẽ hưởng chế độ hưu trí và tử tuất dựa trên thời gian đã đóng BHXH. Thời gian này tính hưởng BHXH một lần thì không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các chế độ BHXH.
Gợi ý việc làm
Tìm hiểu các việc làm về bảo hiểm để hiểu rõ hơn về các công tác liên quan đến bảo hiểm xã hội.
Trên đây là những thông tin cơ bản và quan trọng về sổ bảo hiểm xã hội là gì và các vấn đề liên quan. Hy vọng bài viết đã giải đáp được những thắc mắc cho bạn. Hãy theo dõi BlogTopCV để cập nhật thêm nhiều thông tin nghề nghiệp cần thiết và hữu ích nhé.