Gia tăng thị phần trên thị trường luôn là một trong những mục tiêu tăng trưởng quan trọng nhất của mỗi doanh nghiệp. Vậy cụ thể thị phần là gì và xác định thị phần tăng trưởng theo mô hình nào để có kế hoạch kinh doanh hợp lý và tối ưu hóa lợi nhuận? Cùng Blog.TopCV tìm hiểu ngay tại bài viết dưới đây.
Thị phần là gì? Cách xác định thị phần?
Thị phần (Tiếng Anh: Market share) là phần thị trường mà sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp đang có mặt, thể hiện độ bao phủ và chiếm lĩnh thị trường của một dòng sản phẩm/ dịch vụ hay của doanh nghiệp đó.
Công thức tính thị phần tuyệt đối và thị phần tương đối
Thị phần được xác định bằng tỷ lệ giữa tổng doanh số sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp với tổng doanh số của toàn bộ thị trường và thường được tính trong 1 năm). Ngoài thị phần (hay thị phần tuyệt đối), chỉ số thị phần tương đối cũng được nhiều doanh nghiệp chú ý. Thị phần tương đối là tỷ số giữa tổng doanh số sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp với tổng doanh số của một đối thủ cạnh tranh, hoặc tổng các đối thủ cạnh tranh (phần còn lại của thị trường).
>>> Tham khảo: Đối thủ cạnh tranh là gì? 5 bước phân tích đối thủ cạnh tranh hiệu quả
Ví dụ, giả sử tổng doanh số ngành sữa tại thị trường Việt Nam là 100 tỷ, doanh số ngành sữa của Vinamilk là 40 tỷ, của TH True Milk là 30 tỷ, vậy có nghĩa thị phần ngành sữa của Vinamilk tại Việt Nam là 40%, còn thị phần tương đối của Vinamilk là ⅔ so với các đối thủ khác và bằng xấp xỉ 1,7 lần so với đối thủ TH True Milk.
Bên cạnh việc xác định tổng thị phần của doanh nghiệp là gì thì các nhà chiến lược quản trị doanh nghiệp còn quan tâm đến chỉ số thị phần của từng nhóm sản phẩm khác nhau tại những phân khúc hẹp hơn (ví dụ trong ngành sữa sẽ chia ra các nhánh sản phẩm sữa bột, sữa nước, chế phẩm từ sữa,…) nhằm đánh giá chính xác hiệu quả kinh doanh của mỗi nhóm.
Vai trò của thị phần là gì trong hoạch định chiến lược?
Thị phần có vai trò quan trọng đặc biệt trong việc hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi thị phần là thước đo đo lường và phản ánh hiệu quả hoạt động, kết quả kinh doanh và khả năng bao phủ, chiếm lĩnh thị trường. Một sản phẩm có thị phần lớn chứng tỏ có độ phủ cao, được nhiều khách hàng lựa chọn và có kết quả hoạt động kinh doanh tốt.
Ngoài khái niệm thị phần, để xây dựng chiến lược kinh doanh, các doanh nghiệp còn cần quan tâm đến khái niệm thị phần tăng trưởng. Chỉ số thị phần tăng trưởng cho biết tốc độ tăng trưởng/ giảm xuống của thị phần theo thời gian và qua đó thể hiện được xu hướng phát triển hoặc thoái trào một cách chính xác
Nếu như thị phần có xu hướng “tĩnh”, ít biến động, khiến các doanh nghiệp vốn đang dẫn đầu thị trường chủ quan, thì việc sử dụng chỉ số thị phần tăng trưởng sẽ giúp các nhà chiến lược nắm bắt và đánh giá nhanh chóng một dòng sản phẩm đang phát triển ra sao, từ đó có kế hoạch kinh doanh phù hợp
>>> Tham khảo: Business development manager là gì? Chân dung chi tiết về BDM
Xác định thị phần tăng trưởng theo mô hình BCG
Để xác định thị phần tăng trưởng, người ta sử dụng ma trận BCG hay ma trận Boston với 4 ô vuông: ô Dấu hỏi (Question mark), ô Ngôi sao (Star), ô Bò sữa (Cash cow), ô Chó mực (Dog) và 2 trục: trục hoành là thị phần tương quan (Relative market share), trục tung là tăng trưởng của thị phần (Market growth) như hình:
Phân tích chi tiết 4 nhóm trong mô hình BCG
Nhóm Ngôi sao có thị phần lớn và tốc độ tăng trưởng cao, do đó chúng có lợi thế lớn trên thị trường. Nhóm Ngôi sao có nhiều tiềm năng, cơ hội để tăng lợi nhuận, chiếm lĩnh thị trường và tăng trưởng trong dài hạn, do đó ngay khi có dấu hiệu tăng trưởng, doanh nghiệp cần tập trung đầu tư nguồn lực lớn cho nhóm Ngôi sao để chúng có thể bứt phá mạnh mẽ
Nhóm Bò sữa có thị phần lớn nhưng tốc độ tăng trưởng đã chậm lại. Đây thường là dòng sản phẩm đã có vị thế cạnh tranh lớn, thậm chí thuộc nhóm đang dẫn đầu thị trường. SBU Nhóm Bò sữa hiện tại có tỷ suất lợi nhuận cao, nhu cầu về vốn đầu tư thấp và được coi là nguồn sinh lợi của doanh nghiệp. Nhóm Bò sữa có tốc độ tăng trưởng thấp và do đó về dài hạn sẽ ít có cơ hội phát triển
>>> Tham khảo: Lợi thế cạnh tranh – Yếu tố tạo sức mạnh bền vững cho doanh nghiệp
Nhóm Chó mực có thị phần và tăng trưởng doanh số đều giảm, do đó không còn khả năng cạnh tranh trên thị trường cũng như không mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, gây lãng phí nguồn lực và thậm chí lỗ (chi phí quản lý, tồn kho, kiểm kê,…) nên cần loại bỏ
Nhóm Dấu hỏi có thị phần thấp nhưng đang có những tiềm năng nhất định trong tương lai. Nếu được đầu tư đúng cách, đây là nhóm sản phẩm có thể trở thành Ngôi sao trong tương lai.
Làm thế nào để gia tăng thị phần tăng trưởng?
Dựa vào mô hình BCG, chiến lược kinh doanh dựa trên các nhóm sản phẩm cần đảm bảo:
- Tập trung nguồn lực cho nhóm Ngôi sao để nhóm này tiếp tục chiếm lĩnh thị phần
- Tập trung một phần nguồn lực mang tính thử nghiệm và điều chỉnh cho nhóm Dấu hỏi để khai thác tiềm năng từ nhóm này. Nếu nhóm Dấu
- Với nhóm Bò sữa, cần duy trì nguồn lực ổn định để nhóm Bò sữa tiếp tục mang về lợi nhuận dồi dào cho doanh nghiệp. Có thể giảm dần nguồn lực nếu hệ thống đã vận hành ổn định, hoặc khi nhóm Bò sữa có dấu hiệu đi xuống
- Cuối cùng, với nhóm Chó mực, cần đánh giá và loại bỏ đầu tư cho nhóm này để tối ưu hóa nguồn lực cho các nhóm khác.
>>> Tham khảo: Chuyên viên nghiên cứu thị trường là gì? Mô tả chi tiết công việc
Mong rằng, bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ Thị phần là gì? Thị trường là gì trong Marketing, cách xác định thị phần tăng trưởng theo mô hình BCG và cách tăng thị phần là gì trong kinh doanh. Nếu bạn muốn tìm kiếm việc làm HOT thì hãy lựa chọn TopCV để tìm việc. Truy cập TopCV ngay hôm nay để không bỏ lỡ những vị trí hấp dẫn nhất nhé!
Nguồn ảnh: Sưu tầm