
Đi làm đúng giờ nhưng tan sở cũng không trễ một giây; Không yếu kém nhưng cũng không nỗ lực, không hách dịch nhưng cũng không gắn kết, không đam mê nhưng cũng không chịu nghỉ việc; Đấy chính là hình mẫu những “zombie công sở” điển hình.
- Nguyên tắc 1 phút để chữa bệnh lười!
- Sếp lười – nhân viên nên đối phó như thế nào?
- Cách để bảo vệ đời tư chốn công sở
Phân loại các dạng “zombie”

Look like busy: Luôn tỏ vẻ bận rộn, nhưng toàn làm những việc ít quan trọng.
Mr Right: Lúc nào cũng đúng vì luôn có lý do (ngoài bản thân) để biện hộ và đổ lỗi cho kết quả chưa như ý.
Mrs Knows it all: Không chịu lắng nghe và học hỏi vì cho rằng mình “biết tuốt” và “đã quá giỏi trong công việc”.
Yes Employee: Luôn nói có với các yêu cầu từ sếp mà thực chất không hiểu, không quan tâm, không cần hỏi “Tại sao?” hay “Để làm gì?“.
No boss: Âm thầm không phát triển và không sẵn sàng chia sẻ thông tin hay cơ hội để giúp người khác thành công.
Silent resistor: Trong ngoài bất nhất – Ngoài mặt thì ủng hộ nhưng trong lòng lại kháng cự.
Lip service: Nói hay hơn làm, chọn KPI đại khái và thường đem lại kết quả không rõ ràng.
“Zombie công sở” thật hay ảo?
Anphabe – nhà tư vấn thương hiệu tuyển dụng và môi trường làm việc hàng đầu tại Việt Nam vừa công bố kết quả khảo sát về tình trạng “zombie công sở”.

Theo đó, trong số hơn 26.000 cán bộ nhân viên hiện đang làm việc trong các tổ chức tại Việt Nam, chỉ có 13,8% rất gắn kết với công ty, 46,9% gắn kết, còn lại 39% không gắn kết, 36,8% thờ ơ và 2,5% rất không gắn kết. Đáng chú ý, trong số 39% nhân sự thờ ơ có tới 67% trong số đó cho biết sẽ bám trụ lại công ty. Họ là những người đi làm nhưng không nỗ lực làm việc, không có ý định thay đổi công việc, chính điều này sẽ “hạ gục” những nhân viên khác bằng thái độ và hành vi tiêu cực.
Tình trạng “zoobie công sở” thường bùng phát bởi “virut lười”. Virut này phát triển trong hoàn cảnh khi cả doanh nghiệp và người lao động đều có một thể trạng làm việc ốm yếu.
Cụ thể, nếu bạn không có hứng thú đam mê làm việc rất có thể là do năng lực bạn không đủ, bạn không chí tiến thủ, không có tham vọng được ghi nhận. Tuy nhiên tư duy đó cũng có thể là kết quả của một văn hoá doanh nghiệp nghèo nàn, kém văn minh, không tạo điều kiện cho nhân sự phát triển.
Từ trái tim đến trái tim – bài thuốc điều trị “Zombie công sở”
Tái gắn kết Zombie, tối đa khả năng thực sự của nhân viên và giảm thiểu thất thoát đáng tiếc là mục tiêu của các lãnh đạo doanh nghiệp, đặc biệt là người phụ trách nhân sự.
Ông Lê Quý Đôn, Giám đốc nhân sự cấp cao, Công ty TNHH Nhà máy bia Heineken Việt Nam cho rằng: KPI có thể đánh giá mức độ hoàn thành của nhân viên, nhưng họ chỉ thực sự có trách nhiệm khi xem công ty như một gia đình.

“Nếu đi đến được trái tim của nhân viên, thì họ sẽ làm việc bằng cả trái tim, chứ không chỉ từ khối óc. Để chạm đến được trái tim người khác thì mọi hành động phải xuất phát từ trái tim của mình. Chúng tôi xác định, khi nhân viên bày tỏ nhu cầu, thì lắng nghe, cân nhắc đáp ứng yêu cầu dựa trên thực tế. Trong những hoạt động tập thể, gia đình của nhân viên được tham gia để tăng thêm sự gắn kết”, ông Đôn chia sẻ.
Kết quả khảo sát năm 2016 của Heineken cho thấy, chỉ số gắn kết người lao động tại Heineken Việt Nam đạt 87% (cao hơn mức 9% tiêu chuẩn của Tập đoàn và cao hơn chỉ số các công ty khác16%); chỉ số hiệu suất đạt 86%, trong khi Heineken toàn cầu chỉ đạt 78%.
Còn tại Suntory Pepsico Việt Nam, bà Văn Thị Anh Thư, Phó chủ tịch nhân sự cấp cao cho biết, họ có những buổi trao đổi trực tiếp giữa lãnh đạo cấp cao với nhân viên thay vì thông qua ban giám đốc, quản lý cấp trung. Theo đại diện này, nhân sự luôn muốn nhìn thấy công sức mỗi ngày của mình đóng góp cho tổ chức. Nếu nhu cầu này không được đáp ứng, sự gắn kết sẽ khó tồn tại.
“Một nhân viên làm nhiệm vụ đóng gói có thể thấy nhàm chán, nhưng khi họ hiểu, điều này quan trọng với chất lượng sản phẩm của Công ty thì “vi khuẩn Z” không có cơ hội phát triển. Việc tiếp xúc, trao đổi với nhân viên giúp lãnh đạo nhận ra “vi khuẩn Z” tồn tại trong nhân viên đó hay không, cũng như giữ vững niềm tin cho nhân viên”, bà Anh Thư nói.
“Zombie công sở” – Điều trị mà không được thì chia tay
Nếu bài thuốc “Từ trái tim đến trái tim” không mang lại hiệu quả, hãy “thay đổi chiến tuyến”, tức là, chuyển nhân viên Zombie sang một chiến tuyến mới – một vị trí thử thách hơn, khó khăn hơn nhưng không thay đổi thu nhập. Khi thêm việc mà không thêm lương, khả năng cao nhân viên Zombie sẽ tự quyết định nghỉ việc. Trong trường hợp tích cực hơn, biện pháp mạnh này có thể lại là giải pháp để nhân viên có động lực làm việc tốt trở lại.

Sau hai cách trên, trường hợp “Zombie công sở” vẫn tiếp tục hoành hành thì buộc lòng công ty phải nói lời chia tay bằng cách sa thải. Người quản lý trực tiếp và bộ phận Nhân sự sẽ trao đổi thẳng thắn với nhân viên về quyết định chia tay, hỗ trợ họ tìm được một công việc phù hợp hơn hoặc và đề xuất khoản phụ cấp thôi việc theo quy định của Luật Lao động.