“Vừa ra trường tôi đã được nhận vào làm hợp đồng ở một ở một cơ quan nhà nước. Bạn bè ai nấy đều ngưỡng mộ, bảo tôi may mắn, hồi ấy đi đâu cũng tự hào. Bẵng đi 4 năm mọi người đều thăng tiến, chỉ có mình mãi là anh nhân viên quèn…”
“Con quan thì lại làm quan, con sãi ở chùa thì quét lá đa”. Người Việt Nam chúng ta có tư tưởng cha truyền con nối, ngay cả ở trong công việc. Suy nghĩ đơn giản là bố mẹ ta đã mất công dọn cỏ làm đường, tất nhiên muốn cho con cái đàng hoàng hưởng phúc bằng cách bắt đầu từ vị trí quen thuộc. Vậy nên, nhà mặt phố, bố làm to, con vào nhà nước là cái lẽ hạnh phúc đơn giản trên đời.
Tuy nhiên có một sự thật là trở thành anh công chức giờ đây đã không còn là con đường màu hồng như bạn tưởng.
“Vừa ra trường tôi đã được nhận vào làm hợp đồng ở một ở một cơ quan nhà nước. Bạn bè ai nấy đều ngưỡng mộ, bảo tôi may mắn, hồi ấy đi đâu cũng tự hào. Bẵng đi 4 năm bạn bè ai nấy đều thăng tiến, chỉ có mình mãi là anh nhân viên quèn…”
Đọc thêm: 3 năm làm Nhà nước, mình đã từ bỏ để ra làm ngoài…
Con đường nhẹ nhàng nhưng đã không còn dễ dàng để đi
Vào biên chế và trở thành công chức nhà nước được mọi người đánh giá là con đường sự nghiệp nhẹ nhàng. Thật vậy, khi mà các anh tư nhân phải bán mạng cho deadline và KPIs, mỗi ngày 8,9 giờ tối mới vất vưởng về nhà thì anh công chức nhà nước thong thả làm giờ hành chính, nửa buổi bỏ đi uống cafe, cuối giờ xin về sớm đón con đón vợ. Công việc cứ tằng tằng mà tiến, môi trường thì chẳng cần cạnh tranh, cuối tháng nhận lương đúng ngày, nhậu nhẹt đúng hạn…
Tuy nhiên, đó lại là quan niệm của 5,7 năm trước. Trong cuộc cách mạng số khi xã hội thay da đổi thịt từng giờ, câu chuyện của một anh công chức an nhàn đã dần trở nên lạc hậu.
Các công ty, doanh nghiệp cho đến các đơn vị hành chính sự nghiệp hiện nay đều đã và đang định hướng cổ phần hóa, tự chủ trong tất cả mọi mặt. Bạn giỏi thì sẽ được nhận, bạn làm không tốt đương nhiên sẽ phải ra đi. Biên chế nhà nước giờ đây không còn là câu chuyện ngồi không hưởng phúc tới lượt thì sẽ được gọi tên.
Hơn hết trở thành một anh công chức đường hoàng hiện nay không còn dễ dàng. Hầu như 100% các địa phương đều áp dụng hình thức thi tuyển gắt gao. Chủ trương giảm biên chế, tin giản bộ máy chính quyền thì vẫn đang thực hiện ráo riết. Con đường “vào nhà nước” đã hẹp lại còn bị điều luật “nhất hậu duệ, nhì tiền tệ, ba quan hệ” cản đường.
Vậy nên mới có câu chuyện anh chàng miệt mài làm nhà nước 4 năm, cuối cùng vẫn là anh nhân viên hợp đồng tương lai mù mịt.
(Bạn có thể đọc thêm bài viết Sinh viên mới ra trường: Chọn làm Nhà nước hay tư nhân? để hiểu hơn bản chất của công việc Nhà nước cũng như lộ trình thăng tiến)
Lựa chọn đợi vào biên chế khiến bạn mất đi nhiều cơ hội?
Quan niệm nhất định phải làm nhà nước, vào biên chế bắt nguồn từ suy nghĩ thích hưởng thụ, muốn nhàn hạ, được hưởng nhiều lợi ích mà không cần bỏ công sức. Tuy nhiên như đã nói ở đầu bài viết, suy nghĩ ấy đã và đang dần trở nên lạc hậu vào thời buổi hiện nay.
Triết lý đơn giản của cuộc sống hiện đại là: Muốn an nhàn trước hết phải lao động, muốn hưởng thụ trước tiên phải có năng lực. Trong khi bạn đang chờ đợi một cơ hội may rủi để “vào biên chế” nhà nước thì mọi người ai nấy đều đang cố gắng để phát triển năng lực, tìm kiếm cơ hội ở những mảnh đất năng động và màu mỡ hơn.
Công việc bàn giấy ở một cơ quan công quyền có thể đem đến cho bạn sự nhàn hạ, chắc chắn, nhưng cùng với nó đôi khi là sự nhàm chán và thu nhập, tương lai sự nghiệp không xứng đáng.
Chúng ta là những người trẻ hiện đại, được đào tạo bài bản, lớn lên trong một xã hội tiên tiến. Chúng ta có khả năng học hỏi để phát triển, quan trọng hơn là chúng ta có cơ hội để thể hiện mình. Một điều mà ông bà bố mẹ ta đã từng cực kỳ thiếu.
Ông bà bố mẹ ta từng muốn nhàn hạ, ngại tranh đấu bới vì thời đại của họ có quá nhiều rủi ro, nhưng hiện nay khi xung quanh chúng ta mọi khó khăn đều có thể trở thành cơ hội phát triển thì việc bạn chấp nhận ngồi không, chọn lấy một giải pháp an toàn có nghĩa là bạn đang đi lùi với xã hội.
Tất nhiên, thực tế cũng cho thấy khi anh chàng nọ vẫn quanh quẩn với vị trí nhân viên hợp đồng bé nhỏ thì bạn bè ai nấy đều đã bắt đầu thăng tiến trên con đường sự nghiệp.
Thu nhập là câu chuyện chưa cần bàn tới (và không cần bàn cũng biết đồng lương anh công chức may mắn cũng chỉ thuộc vào loại tằng tằng đủ sống), cơ hội phát triển là điều chúng ta quan tâm hơn cả. Bạn chỉ nên kiên trì với một mục tiêu rõ ràng, một mục tiêu mà bạn có thể định hướng được con đường phát triển. Thời gian, sức trẻ là những thứ sẽ qua mau, giai đoạn mà lẽ ra bạn sung mãn nhất để học hỏi, tranh đấu, va đập lại giam mình trong 4 bước tường “hợp đồng nhà nước” thì đúng là quá phí phạm.
Tư tưởng “một người làm quan, cả họ được nhờ” giờ đây cũng không còn hợp thời nữa. Bạn sẽ sớm nhận ra việc các bậc phụ huynh tự hào khoe với mọi người rằng con cái họ làm ở ban này sở nọ sẽ sớm không còn ý nghĩa khi bản thân những người trẻ đó lại thật sự không thể tự nuôi sống bản thân mình bằng đồng lương công chức.
Chúng ta không phủ nhận sẽ luôn có tầng lớp công quyền trong xã hội. Và sự thực sẽ có những người phát triển rất tốt ở những vai trò này. Tuy nhiên hãy dành vị trí đó cho những người phù hợp nhất, những người có năng lực phù hợp, tiềm lực phù hợp, mục tiêu phù hợp.
Còn chúng ta, hãy cứ tự tìm cho mình một con đường phát triển riêng! Tránh rơi vào hoàn cảnh giống chàng trai trong bài Thất nghiệp 5 tháng: “Bố mẹ nói giờ cái bằng kế toán như mình thì chỉ có đi làm công nhân …” này!
TOPCV luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên con đường sự nghiệp!
TÚ ANH