Thông qua việc nắm bắt thị hiếu, doanh nghiệp sẽ biết được khách hàng đang cần và muốn gì, từ đó tạo ra những sản phẩm/dịch vụ phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng. Vậy thị hiếu là gì? Việc phân tích thị hiếu có vai trò như thế nào đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp? Tất cả các thông tin này sẽ được Blog TopCV giải đáp chi tiết trong bài viết sau đây.
Thị hiếu là gì?
Thị hiếu (tiếng Anh là taste, liking hoặc predilection) là khái niệm mô tả sự yêu thích và đánh giá của một người hoặc nhóm người về các yếu tố liên quan đến sản phẩm, dịch vụ, hàng hóa, thiết kế, nghệ thuật, phim ảnh, v.vv.. trong một khoảng thời gian nhất định.
Thị hiếu thường được dùng để chỉ khuynh hướng mong muốn tiếp cận, sở hữu và thưởng thức một dịch vụ cụ thể theo xu hướng thỏa mãn yêu cầu của tất cả các giác quan của con người. Trong đó, người dùng đặc biệt đề cao đến tính thẩm mỹ, sự tiện dụng và hoàn thiện.
Trong hoạt động kinh doanh, thị hiếu là một yếu tố giúp các doanh nghiệp đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp với khách hàng.
Đặc điểm của thị hiếu
Thị hiếu có một số đặc điểm nổi bật như sau:
- Tính đa dạng: Khái niệm thị hiếu rất rộng và đa dạng, có thể bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như nghệ thuật, thời trang, âm nhạc, phim ảnh, thể thao, kinh doanh (sản phẩm/dịch vụ), v.vv..
- Tính cá nhân hóa: Thị hiếu là đặc trưng riêng biệt của mỗi người, phản ánh tính cá nhân hóa trong cách nhìn nhận và đánh giá của họ về vẻ đẹp và giá trị của một hàng hóa, dịch vụ cụ thể trong cuộc sống.
- Thay đổi theo thời gian: Thị hiếu của mỗi người có thể thay đổi theo thời gian và sự trưởng thành, tiến bộ trong cuộc sống. Những thứ mà một người thích và hài lòng ở tuổi trẻ có thể khác so với khi họ già đi.
- Chịu ảnh hưởng của xã hội và văn hóa: Thị hiếu của mỗi người có thể bị ảnh hưởng và thay đổi bởi những yếu tố xã hội và văn hóa xung quanh như: gia đình, bạn bè, truyền thông và cả các giá trị văn hóa của đất nước/cộng đồng mà họ đang sinh sống. Ngoài ra, yếu tố trải nghiệm cá nhân cũng tác động đến thị hiếu của một người.
- Tính đa chiều: Thị hiếu không đơn giản chỉ là sở thích của một người đối với sản phẩm/dịch vụ cụ thể mà còn bao gồm các yếu tố phức tạp như sự đánh giá, so sánh, ưu tiên và khả năng phân biệt giữa các lựa chọn khác nhau.
- Chịu ảnh hưởng của điều kiện kinh tế cá nhân: Điều kiện kinh tế của mỗi người sẽ quyết định phần lớn đến sự lựa chọn của họ đối với một sản phẩm/dịch vụ. Điều này thể hiện rõ qua mức sống, môi trường hoạt động và sở thích cá nhân. Với những người có điều kiện kinh tế tốt, thị hiếu của họ thiên về các yêu cầu cao đối với chất lượng, mẫu mã mà ít khi quan tâm đến giá cả. Ngược lại, những người có điều kiện kinh tế thấp sẽ có xu hướng quan tâm đến thị hiếu về giá cả nhiều hơn là chất lượng và hình thức.
>>> Đừng bỏ qua: Nhân viên marketing là gì? Mức lương cơ bản của nhân viên marketing
Các khái niệm liên quan đến thị hiếu
Khi nghiên cứu về thị hiếu, bạn cần hiểu rõ hai khái niệm sau đây:
Thị hiếu khách hàng là gì?
Thị hiếu khách hàng (tiếng Anh là Customer tastes) là sự mong muốn của khách hàng về việc được tiếp cận và sở hữu một loại hàng hoá/dịch vụ tại một khoảng thời gian nhất định để thỏa mãn yêu cầu của các giác quan. Trong đó họ có đề cao đến tính thẩm mỹ, sự tiện dụng, v.vv..
Trong lĩnh vực kinh doanh, thị hiếu khách hàng là yếu tố tác động đến việc đưa ra các kế hoạch kinh doanh, đổi mới hoặc cải tiến các sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Nắm được thị hiếu khách hàng nghĩa là bạn hiểu họ đang cần gì? muốn gì? và thích gì?, từ đó đưa ra chiến lược tiếp thị phù hợp để khách hàng tin tưởng và lựa chọn sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.
Ví dụ: Khi chọn quán ăn, thị hiếu sẽ ảnh hưởng đến việc khách hàng chọn quán ăn tại khu vực nào? Thực đơn quán ăn có đa dạng không? Chất lượng món ăn tại quán có ngon không? Thực phẩm có sạch và tươi ngon không?, v.vv..
Ngoài ra, giá cả, thiết kế quán ăn và thái độ phục vụ của nhân viên cũng là những yếu tố quyết định đến việc lựa chọn của khách hàng.
>>> Đọc thêm: Phân khúc khách hàng là gì? Các hình thức phân khúc khách hàng
Thị hiếu thị trường là gì?
Thị hiếu thị trường (tiếng Anh là Market taste) là sự ưa thích và khả năng đánh giá của một nhóm khách hàng hoặc thị trường cụ thể đối với sản phẩm, dịch vụ hoặc một thương hiệu cụ thể.
Trong hoạt động kinh doanh, nắm bắt đúng thị hiếu thị trường sẽ giúp doanh nghiệp và nhà sản xuất hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, từ đó tạo ra các sản phẩm và dịch vụ phù hợp. Muốn làm được điều này, mỗi doanh nghiệp cần tiến hành nghiên cứu thị trường, thu thập phản hồi khách hàng, sau đó đưa ra các chiến lược tiếp thị và kế hoạch để tối ưu hóa sự hài hòa giữa thị hiếu thị trường với các sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp.
Phân loại thị hiếu
Khi nghiên cứu về thị hiếu, đặc biệt là thị hiếu khách hàng, các doanh nghiệp cần chú ý đến 2 loại thị hiếu sau đây:
Thị hiếu có chọn lọc
Thị hiếu chọn lọc là thị hiếu để chỉ những người có khả năng lựa chọn những thứ mà họ cảm thấy là tốt nhất, phù hợp với sở thích, mục tiêu của bản thân. Đó có thể là sản phẩm, dịch vụ, âm nhạc, thời trang, v.vv..
Những người có thị hiếu chọn lọc sẽ không dễ dàng hài lòng với mọi thứ. Bởi vậy khi tiếp cận bất cứ một lĩnh vực hay sản phẩm/dịch vụ nào đó, họ sẽ chú trọng đến những tiêu chuẩn cụ thể do bản thân đưa ra.
Khi nghiên cứu loại thị hiếu này, người làm marketing, sản xuất các sản phẩm thuộc phân khúc cao cấp nên hướng đến việc cải thiện chất lượng, mẫu mã, tập trung PR và quảng bá nhiều về các ưu điểm của sản phẩm. Bởi đây là những yếu tố mà người có thị hiếu chọn lọc sẽ quan tâm chứ không phải là giá cả.
Có thể nói, thị hiếu chọn lọc thường phản ánh tính cá nhân hóa, dựa trên một loạt yếu tố như giáo dục, kinh nghiệm, văn hóa, giá trị cá nhân và sở thích.
Thị hiếu không chọn lọc
Thị hiếu không chọn lọc là thị hiếu của những người không đòi hỏi cao về sự lựa chọn. Họ dễ dàng chấp nhận và không quá kỹ càng trong việc đánh giá và lựa chọn một sản phẩm/dịch vụ hay vấn đề nào đó trong cuộc sống. Nghĩa là họ thường thích nhiều thứ mà không có sự ưu tiên cụ thể nào.
Ví dụ người có thị hiếu không chọn lọc khi lựa chọn thực phẩm sẽ không có yêu cầu cụ thể nào về khẩu vị hoặc chất lượng, họ có thể thích mọi loại đồ ăn. Hoặc trong lĩnh vực du lịch, người thiên về thị hiếu không chọn lọc sẽ muốn khám phá nhiều địa điểm khác nhau mà không lựa chọn theo một kế hoạch đã được vạch sẵn.
Có thể nói dù khá dễ tính trong mọi sự lựa chọn nhưng trong một số trường hợp, thị hiếu không chọn lọc vẫn thể hiện được tính linh hoạt. Những người thuộc loại thị hiếu này vẫn có thể sẵn sàng tìm hiểu về nhiều khía cạnh khác nhau của những thứ mà họ lựa chọn.
Tuy nhiên, loại thị hiếu này có thể gây ra một số hạn chế trong việc tập trung hoặc phát triển sâu hơn ở một lĩnh vực cụ thể. Trong hoạt động kinh doanh hay bán hàng, nếu muốn nghiên cứu về loại thị hiếu không chọn lọc, doanh nghiệp nên khai thác dựa vào các kênh cộng đồng, mạng xã hội, v.vv.. để thu thập được nhiều phản hồi đa dạng hơn.
>>> Đừng bỏ qua: Chăm sóc khách hàng là gì? 10 kỹ năng chăm sóc khách hàng cần có
Tại sao cần phân tích thị hiếu trong lĩnh vực kinh doanh?
Bên cạnh việc hiểu rõ thị hiếu là gì thì phân tích thị hiếu khách hàng cũng được đánh giá là một quá trình quan trọng trong marketing và kinh doanh. Hoạt động này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu, sở thích và hành vi tiêu dùng của khách hàng. Dưới đây là một số lý do mà Blog TopCV đưa ra để bạn thấy được tầm quan trọng của việc phân tích thị hiếu khách hàng trong hoạt động kinh doanh:
Hiểu được nhu cầu và mong muốn của khách hàng
Phân tích thị hiếu là một cách giúp doanh nghiệp xác định được khách hàng thực sự muốn và cần gì. Qua đó họ có thể xây dựng được kế hoạch kinh doanh bằng việc tập trung cung cấp các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu khách hàng, từ đó tạo ra sự hài lòng cho người tiêu dùng.
Ngoài ra, hoạt động này cũng hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra các định hướng chiến lược về sản phẩm, dịch vụ và giá cả phù hợp với đối tượng khách hàng đang hướng tới.
Tối ưu hóa chiến lược tiếp thị
Khi phân tích và hiểu rõ thị hiếu của khách hàng, doanh nghiệp có thể xác định được nhóm đối tượng mục tiêu và tạo ra các chiến lược tiếp thị hiệu quả hơn. Bằng cách tập trung vào nhóm khách hàng có thị hiếu phù hợp với sản phẩm/dịch vụ đang triển khai, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí và tối đa hóa hiệu quả quảng cáo cũng như marketing. Đây là lời giải phù hợp cho bài toán chi phí tiếp thị mà nhiều doanh nghiệp vẫn đang tìm kiếm.
Xây dựng sản phẩm và dịch vụ tốt hơn
Thị hiếu khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp định hình hoặc cải tiến sản phẩm và dịch vụ sao cho phù hợp với mong muốn của khách hàng. Điều này làm tăng khả năng chấp nhận và sự hài lòng của khách hàng đối với sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Đây có thể xem là một cách làm hiệu quả để xây dựng sản phẩm và dịch vụ tốt hơn trong mắt người tiêu dùng thông qua những trải nghiệm thực tế của chính họ.
Tạo trải nghiệm tích cực cho khách hàng
Khi tiến hành phân tích thị hiếu, doanh nghiệp sẽ xác định rõ được các yếu tố làm nên một trải nghiệm tích cực cho khách hàng. Từ đó, họ có thể đưa ra những đề xuất về việc cải thiện dịch vụ, tối ưu hóa quy trình giao dịch và tăng cường sự hài lòng của người dùng đối với dịch vụ/sản phẩm mà doanh nghiệp đang cung ứng trên thị trường.
Cách làm này không chỉ mang lại hiệu quả trong việc gia tăng trải nghiệm, mà còn lan tỏa sản phẩm/dịch vụ đến với nhiều khách hàng hơn nữa. Những khách hàng yêu thích sản phẩm/dịch vụ của bạn sẽ không ngần ngại giới thiệu đến người thân, bạn bè, đồng nghiệp, v.vv.. từ đó nhiều người tiêu dùng mới sẽ biết đến sản phẩm của bạn và lựa chọn sử dụng.
Tạo lợi thế cạnh tranh
Hiểu rõ thị hiếu khách hàng có thể xem là một “vũ khí” để tạo lợi thế cạnh tranh trong kinh doanh. Bởi khi doanh nghiệp nắm bắt được những thông tin về thị trường, người tiêu dùng thì họ sẽ dễ dàng đưa ra được các kế hoạch giúp cải thiện hoặc điều chỉnh chiến lược kinh doanh, từ đó tăng cường sức cạnh tranh và chiếm lĩnh thị phần trong ngành nghề đang hoạt động.
Tiết kiệm chi phí
Trong hoạt động kinh doanh, phần lớn các chiến lược kinh doanh, marketing mà doanh nghiệp đưa ra đều xuất phát từ việc phân tích thị hiếu khách hàng. Khi nắm rõ khách hàng muốn và cần gì, doanh nghiệp sẽ có kế hoạch tập trung vào những hoạt động mấu chốt để hướng đến đúng khách hàng mục tiêu. Đồng thời họ cũng sẽ cắt giảm những vấn đề không thực sự cần thiết nhằm đạt mục tiêu doanh thu, lợi nhuận cao nhất. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được đáng kế các khoản chi phí và ngân sách kinh doanh.
Dự đoán xu hướng và đáp ứng thay đổi
Thông qua việc phân tích thị hiếu khách hàng, doanh nghiệp có thể dễ dàng đưa ra những dự đoán về xu hướng thay đổi, đồng thời có giải pháp thích ứng kịp thời với sự thay đổi này. Nhờ đó, doanh nghiệp duy trì được sự linh hoạt và bền vững trong một môi trường kinh doanh không ngừng biến đổi như hiện nay. Điều này hoàn toàn giúp doanh nghiệp đi đúng theo xu hướng đổi mới công nghệ số trong thời đại 4.0 hiện nay.
Bạn dù là nhà lãnh đạo hay nhân viên trong một tổ chức, doanh nghiệp thì cũng cần hiểu rằng, thị hiếu luôn có tính biến đổi. Khi thị trường thay đổi, nhu cầu của khách hàng cũng sẽ biến đổi theo. Phân tích thị hiếu lúc này chính là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng, tối ưu hóa chiến lược tiếp thị nhằm tạo ra các sản phẩm và dịch vụ tốt hơn. Từ đó doanh nghiệp duy trì được sự cạnh tranh trên thị trường.
>>> Có thể bạn quan tâm: Thị trường mục tiêu là gì? Tại sao phải lựa chọn thị trường mục tiêu
Các phương pháp phân tích thị hiếu khách hàng
Để phân tích thị hiếu khách hàng, bạn có thể tham khảo 4 phương pháp phổ biến được nhiều doanh nghiệp áp dụng sau đây:
Phương pháp giá thành
Phương pháp giá thành là phương pháp dựa vào sự chênh lệch giữa giá thành sản xuất và giá bán của sản phẩm, dịch vụ để đánh giá thị hiếu khách hàng. Phương pháp này cho phép người thực hiện so sánh giá thành của các sản phẩm, dịch vụ cùng loại trên thị trường và xem xét sự chấp nhận của khách hàng đối với mức giá đó.
Thông thường các sản phẩm/dịch vụ có giá thành càng cao thì càng gây áp lực đối với người tiêu dùng, đặc biệt là khi họ cân nhắc sản phẩm hay dịch vụ cùng loại. Khi có nhu cầu sử dụng sản phẩm/dịch vụ, vì yếu tố giá cả, người tiêu dùng có thể từ bỏ thuộc tính này để đổi lấy một thuộc tính khác. Trong khi đó hầu hết các sản phẩm/dịch vụ đều có một vài thuộc tính cố định, bắt buộc khách hàng phải cân nhắc và đưa ra sự lựa chọn.
Khi thực hiện phương pháp giá thành, doanh nghiệp cần dự đoán hoặc xác định được các tính năng nào của sản phẩm sẽ được khách hàng ưu tiên. Khi lựa chọn một sản phẩm/dịch vụ cụ thể, người tiêu dùng sẽ chấp nhận đánh đổi thuộc tính nào để lấy một thuộc tính khác. Khi nắm được điều này, doanh nghiệp sẽ dễ dàng tối ưu sản phẩm và đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp hơn.
Trong hoạt động kinh doanh, phương pháp giá thành đặc biệt hữu ích khi doanh nghiệp đưa ra dự đoán về sự chấp nhận, yêu thích của khách hàng đối với những sản phẩm và dịch vụ mới sẽ triển khai trong tương lai.
Phương pháp trắc nghiệm ý niệm
Phương pháp trắc nghiệm ý niệm thực chất là phương pháp khảo sát. Nghĩa là bạn sẽ thực hiện một cuộc khảo sát dưới dạng câu hỏi cần đáp án trả lời đối với mọi đối tượng khách hàng.
Khi thực hiện phương pháp này, bạn cần đặc biệt quan tâm đến câu trả lời của những người nằm trong nhóm khách hàng mục tiêu. Phần trả lời của những đối tượng khách hàng này sẽ mang lại nhiều thông tin hữu ích, giúp bạn nắm bắt được đặc điểm, công dụng, v.vv.. của sản phẩm mà người tiêu dùng đang mong muốn. Từ kết quả này bạn sẽ dễ dàng đưa ra đánh giá về mức độ khả quan của các ý tưởng, chiến lược đã đề ra. Bạn có thể thay đổi hoặc điều chỉnh một số nội dung trong kế hoạch nhằm đảm bảo đáp ứng được phần đông tệp khách hàng mục tiêu.
Để phương pháp phân tích thị hiếu này mang lại hiệu quả, trong phần câu hỏi bạn nên cung cấp rõ ràng và đa dạng. Các câu hỏi khảo sát cũng cần mở rộng hơn vì điều này sẽ giúp bạn thu thập được nhiều thông tin.
Phương pháp phân tích kết hợp
Nếu sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp có nhiều thuộc tính phức tạp khiến khách hàng đưa ra các đánh giá khác nhau thì phương pháp phân tích kết hợp là một cách giúp bạn nghiên cứu thị hiếu khách hàng hiệu quả.
Chẳng hạn trong lĩnh vực marketing, để phân tích khách hàng có hiệu quả, bạn có thể kết hợp cả phương pháp phân tích định tính và phân tích định lượng. Kết quả của hai phương pháp này sẽ cung cấp nhiều thông tin có giá trị cho doanh nghiệp. Từ đó doanh nghiệp dễ dàng có những điều chỉnh hợp lý và đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác.
Phương pháp phân tích dữ liệu
Phương pháp phân tích dữ liệu trong nghiên cứu thị hiếu khách hàng được thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau. Bạn cần phải phân tích ngữ cảnh, hành vi tiêu dùng, dữ liệu bán hàng, v.vv.. để có những đánh giá khách quan và đúng đắn nhất.
Chẳng hạn, khi phân tích dữ liệu về ngữ cảnh, bạn cần xem xét thông tin từ đa dạng các nguồn như bình luận trên mạng xã hội, diễn đàn, nhận xét về sản phẩm/dịch vụ trên website để hiểu được khách hàng đã nói về sản phẩm và thương hiệu của bạn như thế nào.
Còn đối với việc phân tích hành vi tiêu dùng, việc theo dõi và đánh giá hành vi của khách hàng là điều cần thiết. Phương pháp này sẽ bắt đầu từ bước tìm kiếm thông tin, lựa chọn sản phẩm, quyết định mua hàng cho đến những phản hồi sau khi mua của người tiêu dùng.
Trong trường hợp bạn nghiên cứu dữ liệu bán hàng thì cần nắm được các thông tin về doanh số bán hàng, tần suất mua hàng, số lượng hàng bị trả, v.vv.. Những khía cạnh này sẽ giúp bạn xác định chính xác xu hướng tiêu dùng và thị hiếu của khách hàng. Rộng hơn cho việc phân tích dữ liệu là bạn cũng có thể tiến hành phân tích đối thủ cạnh tranh trong cùng lĩnh vực. Nắm rõ các thông tin tổng quan về thị trường sẽ giúp bạn hiểu được thị hiếu của khách hàng đối với những sản phẩm và dịch vụ tương tự đang được phân phối trên thị trường, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh phù hợp.
Trên đây là các thông tin chi tiết về thị hiếu là gì, tầm quan trọng của việc phân tích thị hiếu khách hàng trong hoạt động kinh doanh mà Blog TopCV vừa chia sẻ. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích, mang lại giá trị cho việc phát triển bản thân và mở rộng sự phát triển nghề nghiệp.
Với những người đang làm việc trong lĩnh vực kinh doanh, bộ phận marketing tại doanh nghiệp, nghiên cứu về thị hiếu sẽ giúp bạn tự tin xây dựng các chiến lược bán hàng – marketing có hiệu quả, từ đó tạo dựng vai trò cá nhân trong tập thể cũng như nâng cao cơ hội thăng tiến sự nghiệp. Còn nếu bạn đang có nhu cầu tìm việc làm marketing, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu về thị hiếu để chuẩn bị trước câu trả lời cho các câu hỏi về phân tích khách hàng mà nhà tuyển dụng có thể đưa ra khi phỏng vấn các vị trí như trade marketing.
Nếu bạn muốn tìm việc làm HOT thì hãy lựa chọn TopCV để cập nhật ngay những vị trí việc làm đang được tuyển dụng trên toàn quốc. Với thế mạnh về công nghệ, TopCV kết nối bạn với nhà tuyển dụng một cách nhanh chóng. Đừng bỏ lỡ các cơ hội việc làm hấp dẫn bạn nhé!