Tuổi trẻ là lúc ta sở hữu nguồn năng lượng dồi dào nhất, có khả năng xông pha, không ngại thử thách nhất. Vậy lý do gì bạn phải ép chính mình làm công việc đầu tiên xoàng xĩnh với mức lương không cao và sống những tháng ngày tạm bợ?

Ai cũng bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, nhưng hãy làm việc với tâm thế tôn trọng công việc và tôn trọng bản thân.

Công việc đầu tiên

Tôi hay bất cứ bạn trẻ nào thường bắt đầu sự nghiệp của mình bằng một mức thu nhập rất thấp. Đầu tiên chúng ta sẽ thực tập không lương, hoặc có phụ cấp; sau đó mới dần dần chịu trách nhiệm cao hơn trong công việc và có mức lương khá hơn.

Tôi vẫn nhớ, một chị đồng nghiệp cũ từng nói: “Công việc đầu tiên đừng để ý đến tiền, hãy để ý đến kinh nghiệm mà mình tích lũy được”.

Ở thời điểm đó, bản thân tôi cho rằng mình “chẳng có gì” mà khắc cốt ghi tâm lời nói ấy. Thế nên, dù là đứa học hỏi nhanh, chịu khó nâng cao kỹ năng chuyên môn bản thân. Tôi cũng tự nhận thấy mình “được việc” và chiếm giữ một vị trí quan trọng trong công việc. Nhưng, vì câu nói ấy, suốt hơn một năm rưỡi đi làm, tôi không có bất kỳ đề xuất gì về thay đổi mức lương. Có lẽ, không ít nhân viên mới đi làm có suy nghĩ giống tôi; và cảm thấy tự ti vể khả năng của bản thân.

Mà giai đoạn hăng hái làm việc nhất là khi ứng viên mới tốt nghiệp 5 năm đổ lại. Đây chính là giai đoạn mà người trẻ tuổi cần tiền nhất. Bao khoản phải chi thuê nhà, yêu đương, quan hệ xã hội, học hành, bồi dưỡng kiến thức… mà thu thì ít? Vậy, bạn có thực sự cần tiền?

Với mức lương khoảng 3, 4 triệu đồng/tháng trong bối cảnh hiện tại, chúng ta phải chi tiêu cẩn thận và dè dặt mọi thứ. Bản thân tôi trong một năm rưỡi sống với mức lương ấy chưa lúc nào tôi không cảm thấy thiếu thốn. Số tiền ấy chỉ đủ để bạn thuê một căn trọ 15m2, ngày ngày đi xe bus và có khi cả nửa năm không sắm sửa được món đồ mới nào cho bản thân. Các mối quan hệ xã hội gần như xa xỉ, không dám tiêu bất cứ khoản nào vượt quá 1 triệu, càng đừng nhắc đến chuyện đầu tư cho bản thân.

Thế nên nếu ai hỏi tôi rằng, tôi có thực sự quan tâm đến tiền lương không? Tôi sẽ không ngần ngại trả lời rằng, tôi cần, rất cần.

Khi kiếm tiền, bạn phải luôn cố gắng kiếm đủ mức chi tiêu thoải mái của bản thân. “Mức chi tiêu thoải mái” tức là bạn có thể tiết kiệm một chút, thi thoảng sắm đồ mới một chút, ăn ngon một chút nhưng chưa đến mức hoang phí. Mức thu nhập ấy không khiến bạn cảm thấy thiếu thốn khi ban sinh hoạt như cách trước đây bạn vẫn làm. Khi cảm thấy mức lương hiện tại không đáp ứng đầy đủ các nhu cầu cơ bản của bản thân, hãy tìm cách kiếm tiền nhiều hơn thay vì tiêu tiền ít đi.

Công việc đầu tiên
Công việc đầu tiên

Khi bước chân ra khỏi cánh cổng đại học, thứ bạn nắm trong tay là trước hết là kiến thức. Đừng bao giờ giữ trong đầu tư tưởng “Học đai học chẳng giúp gì cho công việc sau này”. Đây là quan điểm thực sự sai lầm của rất nhiều người trẻ. Ngay cả những người làm trái nghề, họ cũng học được rất nhiều thứ khi học đại học. Học đại học dạy ta cách tư duy đúng, cách giao tiếp với các mối quan hệ trong cuộc sống. Các giảng viên đại học cũng giảng dạy những điều rất thực tế mà họ từng trải nghiệm cho sinh viên của mình. Có thể chương trình đại học tại Việt Nam chưa thật sự tối ưu như nhiều đất nước khác. Nhưng như vậy không có nghĩa rằng nó “chẳng giúp ích” gì cho bạn.

Về khía cạnh công việc, ngoài kiến thức, nhiều bạn đã có kinh nghiêm trong các kỳ thực tập. Nếu bạn là một sinh viên mẫn cán và chịu khó học hỏi, thì bạn còn là một nhân sự mà nhiều doanh nghiệp săn đón.

Thế nên, trước khi đề xuất một mức lương cao, hay chấp nhận một mức lương thấp, hãy tự đánh giá bản thân và dành cho chính mình sự tôn trọng.

“Những sinh viên mới tốt nghiệp cần quan tâm đến mức lương, bởi vì nơi có thể cho bạn mức lương tốt, thường chứng tỏ: (1) Ngành nghề tốt; (2) Thực lực công ty mạnh hoặc có lợi nhuận cao; (3) Vị trí quan trọng hoặc nhìn ra năng lực của bạn.” – Người sáng lập và CEO Mật Nha Lưu Nam từng nói. Vậy, khi nhận một mức lương thấp, thường vì những lý do sau: Năng lực bạn chưa đủ tốt; Ngành nghề bạn chọn có thu nhập trung bình không cao; Công ty kinh doanh không tốt. Hoặc bạn chưa công bằng với bản thân, không chịu lên tiếng cho quyền lợi của mình.

Nhiều nhân viên nghỉ việc và than vãn rằng do công ty cũ trả lương không tương xứng với năng lực. Tuy nhiên, nhân viên đó lại chưa một lần mở lời đề xuất tăng lương với cấp trên. Thu nhập là của bạn, quyền lợi là của ban, bạn còn chờ đợi ai nhắc tên?

Tích lũy kinh nghiệm là việc rất quan trọng đối với sự nghiệp của bạn. Bởi dù có kiến thức nhưng kinh nghiệm sẽ là thứ giúp bạn đi lên.

Chính vì thế, không ít người hiểu lầm rằng công việc đầu tiên lương thấp nhưng có kinh nghiệm là được; sau này làm việc ở công ty khác thì yêu cầu lương cao hơn. Như vậy, không có nghĩa là bạn không có quyền được nhận lương cao ngay từ đầu. Thực tế, mức thu nhập đầu tiên chính là xuất phát điểm cho mức thu nhập sau này.

Con người phát triển tuân theo hiệu hứng Matthew. Bạn càng vươn đến tầng càng cao, cơ hội phát triển càng nhiều, và ngày càng vươn xa hơn, thành công hơn. Như vậy, lương của công việc đầu tiên cũng là xuất phát điểm của công việc tiếp theo. Nếu lương từ công việc đầu của bạn rất thấp, sau khi nhảy việc, công ty tiếp theo cũng nghi ngại năng lực của bạn. Nên nhớ, xuất phát điểm cao, bạn mới có thể đi càng nhanh.

Giờ đây, câu hỏi đặt ra rằng “Có thể cùng lúc có được môi trường tốt và lương cao cho công việc đầu tiên hay không?”.

Khi đi làm, lương rất quan trọng nhưng môi trường là việc còn quan trọng hơn rất nhiều. Môi trường chính là điều ảnh hưởng nhiều nhất đến tốc độ phát triển của bạn, và từ đó là tốc độ tăng lương của bạn. Một môi trường tốt sẽ giúp bạn phát triển tối đa khả năng của bản thân trong tương lai. Khi làm việc trong môi trường phù hợp cũng đồng nghĩa với việc bạn cần dốc sức hết mình.

Công việc đầu tiên

Cơ hội học hỏi và phát triển sẽ không đồng nghĩa với việc bạn tự hạ thấp mức lương của mình. Cơ hội và thu nhập là hai yếu tố hỗ trợ nhau. Trong thị trường tuyển dụng hiện nay, rất nhiều ứng viên là sinh viên mới ra trường đều trong tình trạng không đủ kinh nghiệm; thì lúc này mức lương chính là thứ để xác nhận năng lực của bạn. Nếu bạn càng xem nhẹ bản thân, công ty sao có thể trọng dụng và cho bạn cơ hội?

Môi trường làm việc tốt sẽ không thông qua việc giảm mức lương để đổi lấy cơ hội phát triển của bạn. Ngược lại, nhà tuyển dụng sẽ tìm cách để tăng cao thu nhập cho bạn; bồi dưỡng bạn để nâng cao động lực và hiệu quả sáng tạo giá trị cho công ty.

Vì vậy, khi tự nhận thấy khả năng thực tế của bạn thân, hãy mạnh dạng trao đổi về lương và đãi ngộ.

Như vậy, mức lương của công việc đầu tiên của bạn như thế nào phụ thuộc vào chính quyết định và sự tôn trọng quyền lợi, năng lực bản thân của chính bạn. Ngay từ bây giờ, đừng do dự nâng cao năng lực để đồng thời nâng cao giá trị đích thực của bản thân!